Karabük Üniversitesi Türkiye’de bir ilke imza atarak bin 600 m’den daha düşük sanayi odaklı, ticari tel ve çeşitli kablo malzemelerinin yorulma dayanımlarının ortaya çıkarılması için uluslararası standartlara uygun yorulma cihazı imal etti.
Karabük Üniversitesi Mühendislik Fakültesi tarafından TÜBİTAK 1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı projesi kapsamında tire cord teli (lastik teli) olmak üzere 0-1600 m arasında çapa sahip diş teli, metalik tıbbi dikiş telleri, ortopedi alanında kullanılan teller, rezistans telleri ve ayrıca savunma sanayiinde kullanılan tel ve çeşitli kablo malzemelerinin yorulma dayanımlarının ortaya çıkarılması için uluslararası standartlara uygun yorulma test cihazı tasarlanarak imalatı gerçekleştirildi. Bu cihaz ile bin 600 m’den daha düşük çaplı tellerin Türkiye’de yorulma testlerinin yapılabilmesi sağlanarak yorulma testlerinde dışa bağımlılığın engellenmesi ve döviz kaybının önüne geçilmesi planlanıyor.
Yalın değmeli yorulma test cihazı yardımı ile diş tellerinin yorulma davranışlarının bilinmesine ihtiyaç duyulduğunda Diş Hekimliği Fakülteleri, otomobil lastik telinin yorulma davranışının belirlenmesi halinde Çelik Kord Sanayi ve Metal Teknolojisi laboratuvarlarında bu cihazların kullanılması düşünülüyor. Tamamen yerli ve milli olan cihazın patentinin alınması için gerekli başvurular yapıldı.
Yurt dışındaki bazı eksikliklerin göz önüne alınarak yapılan cihaz düşük mukavemetli tellerin yorulmasını yapabilecek tasarıma sahip.
Karabük Üniversitesi Metallurji ve Malzeme Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr. Hayrettin Ahlatçı, Araştırmacılar Demir çelik Enstitüsü Müdürü Prof.Dr. Yavuz Sun, Dr. Öğretim Üyesi Yunus Türen, Yüksek Mühendis Hüseyin Koymatçık, Heiko Iselee’nin yer aldığı proje Türkiye de ilk ve tek olma özelliği taşıyor.
“Dışa karşı döviz kaybını da önlemiş olacağını düşünüyorum”
Karabük Üniversitesi Metallurji ve Malzeme Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr. Hayrettin Ahlatçı, Türkiye’de ilk kez bin 600 m’den daha düşük sanayi odaklı, ticari tel ve çeşitli kablo malzemelerinin yorulma dayanımlarının ortaya çıkarılması için uluslararası standartlara uygun yorulma cihazı yaptıklarını belirterek, “Bu cihaz Türkiye’deki ilk cihaz. Dünyada standardı tarafından standardilize edilmiş ama Türkiye’de ilk ve tek patent çalışmalarımız bulunmaktadır. Ayrıca TÜBİTAK destekli bir projemiz kapsamında imal edilmiş bir cihazımızdır. Bu cihaza bağlanan tellerin dönel eğmeli altında yorulma testleri ömür testleri yapılıyor. Kort çeliği testi yapılabildiğini söylemiştik. Çıkan sonuçlara göre bu sanayiden diş tel üreticileri, kord çeliği üreticileri ürünlerinin kalitesini iyileştirmek için burada aldığı bilgileri kullanarak daha güçlü üretimi Türkiye’de de yapılabilir hale gelecektir. Ayrıca bu tellerin yorulma testi yurt dışına gönderiliyordu. Bu testi burada yapıldığını bilen sanayicilerimiz testleri Karabük üniversitesine gönderecek. Bu testleri burada yaptırarak dışa karşı döviz kaybını da önlemiş olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Kord çeliği hakkında da bilgi veren Ahlatçı, “Lastik tekerleklerinde kullanılan takviye çelik malzemeleridir. Ayrıca KARDEMİR’den Hüseyin Koymatçık ile birlikte bu çalışmaları yürüttük. KARDEMİR eğer kort çeliğini üretmesi durumunda çubuğu için testleri buraya göndererek üretim hakkındaki problemleri beraber çözmüş olacağız” dedi.
“Cihazımız tamamen milli ve yerlidir”
“Cihaz tasarımımız yurt dışındaki bazı eksikliklerin göz önüne alınarak yani düşük mukavemetli tellerin yorulmasını yapabilecek tasarıma sahiptir” diyen Ahlatçı “Daha geniş açılarak düşük mukavemetli tellerin testleri yapılabilecektir. Bu nedenle patent başvurusunda bulunduk. Patent çalışmasını üniversitemizdeki teknoloji transfer ofisi aracılığı ile göndermiş bulunmaktayız. Cihazımız tamamen milli ve yerlidir” ifadelerini kullandı.
“Özgün bir cihazdır”
Projede araştırmacı olarak yer alan Demir çelik Enstitüsü Müdürü Prof.Dr. Yavuz Sun üretilen kord tellerinin yorulma ile ilgili testlerin Türkiye’de olmadığı için Avrupa’ya gönderildiğini ifade ederek şunları söyledi: “Otomobil lastiklerinin içerisinde lastiklerin mukavemetini arttırmak ve dayanıklılığını geliştirmek maksatlı kort teli dediğimiz çok ince teller kullanılmaktadır. Bu telleri Türkiye’de üreten ve yapan firmalar mevcut. Ama maalesef onlar ürettiği bu kort tellerini yorulma ile ilgili deneylerini bugüne kadar hep yurt dışına göndermek zorunda kalıyorlardı. Çünkü bunu yapabilecek cihaz Türkiye’de bulunmuyordu. Onun üzerine bizde bu yorulma test cihazını hem diş implantlarında kullanılan tellerde hem araba lastiklerinde kullandığımız kord tellerinin yorulma testlerini yapabilmek için bu cihazı geliştirdik. Tamamen hocalarımızla beraber oturup tasarladığımız bir cihazdır. Dolayısı ile özgün bir cihazdır. Özgün bir cihaz olduğu için TÜBİTAK tarafından da desteklendi.”
