Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Özcebe, doğalgazın olmadığı yerlerde ısınmak için kurulan sobalardan dolayı çok kişinin zehirlendiğini ve hayatını kaybettiğini belirtti.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Özcebe, sobaların yandığı ve tüplü ısıtıcıların kullanıldığı bugünlerde karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı çok daha dikkatli olunması gerektiği konusunda vatandaşları uyardı. Özcebe, “Karbonmonoksit, yakıt olarak kullanılan ve yapılarında karbon bulunan odun, odun kömürü, taş kömürü, LPG veya doğal gaz gibi madenlerin yetersiz yanmaları sonucunda oluşur. İyi yanmayan ve yanlış kullanılan sobalar, gazla çalışan şofben ve sobalar, küçük veya büyük tüple çalışan ısıtıcılar, yangınlarda oluşan duman karbonmonoksit zehirlenmesi nedenlerindendir. Karbonmonoksit renksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Bu nedenle ortam havasında hissedilmesi ve saptanması zordur. Solunum yoluyla alınması suretiyle zehirlenmelere yol açar” ifadelerini kullandı.
Soba kullanırken boru ve baca temizliğine çok dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Özcebe şu uyarılarda bulundu: “Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı, fazla dirsek kullanmaktan kaçınılmalı. Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalı. Soba kurarken çok dikkatli olunmalı ve soba konusunda bilgi sahibi kişilerden yardım ve destek alınmalı. Sobalar duvarlardan en az 1-1.5 metre uzak olmalı. Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli kömür ve odun seçilmeli. Oksijen eksilme sensörü bulunan sobalar tercih edilmeli. Sobanın, tüple çalışan ısıtıcıların veya kombinin bulunduğu odada asla uyunmamalı, yatmak gerekiyorsa soba mutlaka ama mutlaka tamamen söndürülmeli, tüplü ısıtıcı ve kombi mutlaka ama mutlaka kapatılmalıdır. Özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanılmamalı.”
Karbonmonoksit zehirlenmelerinde görülen belirtilerle ilgili bilgi veren Özcebe, “Hafif zehirlenmelerde uyku hali, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı şikayetleri görülür. Daha ağır zehirlenmelerde baş ağrısı şiddetlenir. Muhakeme bozukluğu, hızlı solunum, görme bozukluğu, kan basıncı düşmesi, hızlı nabız ve bayılma ortaya çıkabilir. Son aşamada solunum yetmezliği ve hızla gelişen ölümcül koma hali görülür. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapılması gereken ilk yardım; zehirlenen kişi öncelikle zehirli ortamdan hemen uzaklaştırılmalı ve temiz havaya çıkarılmalıdır. Aynı zamanda ilk yardım ekiplerine de çok hızlı bir şekilde haber verilmelidir. İlk yardım ekipleri gelinceye kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapılabilir” dedi.
